W dniu 17 czerwca 2009 r. nieoczekiwanie zmarł w Płocku Marian Bronisław Plewako (1947-2009).

Z Samostanowieniem związany był już od dawna, ze względu na brata Stanisława. W okresie przemian wolnościowych w Polsce wziął udział w konferencji programowej Grupy Politycznej "Samostanowienie" 5 listopada 1989 r. w Józefowie. Wtedy wykuwała się decyzja o oddzieleniu powstającej Fundacji "Samostanowienie" od działalności politycznej, zapadała decyzja wyboru drogi Partii Konserwatywnej i zarzucenia swej tożsamości na rzecz włączenia się do szerokiej działalności obozu reform.

Marian działał w tym czasie w Komitetach Obywatelskich i NSZZ "Solidarność" na szczeblu Petrochemii Płock. Wkrótce po pierwszym wyjeździe do Wilna i Iwieńca delegacji "Samostanowienia" w końcu lipca 1990 r. i pod wrażeniem relacji Marian Plewako wystąpił z inicjatywą udziału Mazowieckich Zakładów Rafineryjnych i Petrochemicznych w Płock (dziś PKN ORLEN) w udostępnieniu części miejsc kolonijnych dla dzieci z Wileńszczyzny (źródło: internetowa strona o Marianie Plewako: http://www.plewako.pl/marian/ )

Kolonie w Węgorzewie przyjmujące po 30 dzieci co roku to na początku lat 90-tych była rzeczywista pomoc i praca u podstaw. W uznaniu tej działalności Marian Plewako został zaproszony do Rady Nadzorczej Fundacji Wspierającej Oświatę Polską za Granicą "Samostanowienie", w której zasiadał w latach 1993-1998, wnosząc swój wkład.

W 2002 r. uczestniczył w założeniu Towarzystwa Rodu Plewako i do końca życia zasiadał w jego Radzie. Wspierał w szczególności pomysł rozwinięcia więzi z tymi szczególnymi gminami czy jednostkami terytorialnymi, związki z którymi ród Plewako h. Pogonia ma często od stuleci (200 lecie nabycia miasta Iwieńca - 2010 r.,  250-lecie nadania przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego starostwa Kołoboryszki (obecnie w starostwie Kowalczuki) - 2017 r., itd.

Marian Plewako zdobywał też coraz większą pozycje w Stowarzyszeniu Potomków Sejmu Wielkiego. Niestety śmierć przerwała tą owocną działalność. Winna być ona kontynuowana.

opr. Stanisław Jan Plewako,
brat zmarłego